Các loại đám cháy trên tàu và 3 cách xử lý an toàn

Cháy trên tàu là một trong những sự cố nguy hiểm nhất, có thể gây thiệt hại lớn về tài sản và đe dọa tính mạng của thủy thủ đoàn. Do đặc thù hoạt động trên biển, việc chữa cháy trên tàu đòi hỏi sự nhanh chóng, chính xác và sử dụng thiết bị chữa cháy phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các loại đám cháy trên tàu theo tiêu chuẩn, từ đó lựa chọn phương án xử lý an toàn và hiệu quả nhất.

I. Giới thiệu về các loại đám cháy trên tàu

Tầm quan trọng của việc nhận diện các loại đám cháy trên tàu

Trên tàu, cháy nổ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như chập điện, rò rỉ nhiên liệu, va chạm gây phát tia lửa… Khi đám cháy bùng phát, nếu không được xử lý kịp thời, nó có thể lan rộng nhanh chóng, phá hủy kết cấu tàu và gây nguy hiểm nghiêm trọng đến thủy thủ đoàn.

Theo thống kê của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), hơn 15% các vụ tai nạn hàng hải liên quan đến cháy nổ. Đặc biệt, với các tàu chở hàng nguy hiểm như dầu mỏ, hóa chất, nguy cơ xảy ra cháy và nổ càng cao. Do đó, việc nhận diện chính xác loại đám cháy là yếu tố quan trọng giúp đưa ra phương án xử lý phù hợp.

Những rủi ro khi xảy ra các loại đám cháy trên tàu

Các loại đám cháy trên tàu mang đến nhiều rủi ro nghiêm trọng, bao gồm:

• Khả năng lan nhanh: Trong môi trường tàu kín, nhiệt độ cao và nhiều vật liệu dễ cháy, đám cháy có thể lan rộng chỉ trong vài phút.
• Khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nước: Khi xảy ra cháy, hệ thống bơm nước có thể bị hư hại, khiến việc dập lửa trở nên khó khăn.
• Thiếu lối thoát hiểm: Không gian trên tàu thường hẹp, nhiều khu vực kín, dẫn đến nguy cơ mắc kẹt khi cháy lan.
• Ảnh hưởng đến kết cấu tàu: Lửa có thể làm yếu kết cấu kim loại của tàu, tăng nguy cơ chìm tàu nếu không kiểm soát kịp thời.

Do những nguy cơ này, mỗi tàu cần trang bị đầy đủ thiết bị chữa cháy, có kế hoạch phòng cháy và huấn luyện thủy thủ đoàn về kỹ năng xử lý khi có sự cố xảy ra.

II. Phân loại các loại đám cháy trên tàu theo tiêu chuẩn

1. Các loại đám cháy trên tàu do vật liệu rắn (loại A)

Nguyên nhân gây cháy: gỗ, giấy, vải, nhựa trên tàu

Đám cháy loại A xảy ra khi các vật liệu rắn như gỗ, vải, giấy, cao su hoặc nhựa bị bắt lửa. Đây là loại cháy phổ biến trên tàu do nhiều khu vực như khoang chứa hàng, phòng ngủ, nhà bếp và boong tàu có chứa những vật liệu dễ cháy này.

Cách nhận diện và nguy cơ lan rộng

• Xuất hiện ngọn lửa sáng, nhiệt độ cao, kèm theo khói màu xám hoặc đen.
• Cháy lan nhanh nếu gặp gió mạnh hoặc môi trường khô, nóng.
• Gây thiệt hại lớn đến kết cấu nội thất tàu và phát sinh khí độc từ nhựa cháy.

Phương pháp dập lửa hiệu quả

• Dùng nước: Là phương pháp hiệu quả nhất để dập tắt đám cháy loại A vì nước giúp làm giảm nhiệt độ và dập lửa nhanh chóng.
• Bình chữa cháy bột ABC: Có thể dùng khi không có nguồn nước sẵn có, giúp ngăn cháy lan.
• Hệ thống phun sương: Một số tàu được trang bị hệ thống phun sương tự động để giảm nhiệt độ và kiểm soát đám cháy trước khi nó lan rộng.

2. Các loại đám cháy trên tàu do chất lỏng dễ cháy (loại B)

Các nhiên liệu dễ bắt lửa trên tàu: dầu diesel, xăng, dung môi

Tàu thường chứa nhiều nhiên liệu dễ cháy như dầu diesel, xăng, dung môi pha sơn và hóa chất dễ bay hơi. Những chất lỏng này có thể phát tán khắp boong tàu nếu bị rò rỉ, làm tăng nguy cơ cháy nổ.

Nguy hiểm của đám cháy dạng lỏng trên tàu

• Không thể dập bằng nước: Nước không thể dập tắt lửa từ nhiên liệu lỏng, thậm chí có thể khiến lửa lan rộng.
• Bốc cháy nhanh: Khi bị rò rỉ, nhiên liệu dễ bốc hơi và tạo thành hỗn hợp khí dễ cháy, chỉ cần một tia lửa nhỏ cũng có thể kích hoạt đám cháy lớn.
• Nguy cơ nổ: Nếu nhiên liệu bị nung nóng trong không gian kín, áp suất tăng có thể dẫn đến nổ tàu.

Cách chữa các loại đám cháy trên tàu hiệu quả và thiết bị phù hợp

• Bình chữa cháy bọt Foam: Hiệu quả nhất để dập tắt đám cháy nhiên liệu lỏng, tạo một lớp màng ngăn oxy tiếp xúc với nhiên liệu.
• Bình chữa cháy CO2: Phù hợp khi cần dập lửa tại các khu vực nhỏ, giúp làm mát và loại bỏ oxy khỏi vùng cháy.
• Hệ thống chữa cháy cố định: Một số tàu trang bị hệ thống chữa cháy bằng khí trơ (như FM-200) giúp kiểm soát nhanh chóng đám cháy trong khoang chứa nhiên liệu.

3. Các loại đám cháy trên tàu do khí dễ cháy (loại C)

Các loại khí có thể gây cháy nổ trên tàu: LPG, CNG

Các tàu hiện đại thường sử dụng khí hóa lỏng (LPG, CNG) để làm nhiên liệu vận hành máy móc hoặc dùng trong nhà bếp. Khi rò rỉ, khí có thể tích tụ và tạo thành hỗn hợp dễ cháy với không khí.

Rủi ro khi xảy ra cháy khí trong khoang tàu

• Cháy không có ngọn lửa lớn nhưng sinh nhiệt cao, gây nguy cơ nổ.
• Khí dễ cháy lan nhanh, làm tăng mức độ nguy hiểm.
• Nếu xảy ra cháy nổ, có thể phá hủy hệ thống ống dẫn khí và kết cấu tàu.

Cách xử lý an toàn và phương pháp dập lửa các loại đám cháy trên tàu

• Dùng bình chữa cháy CO2: Giúp làm mát và dập lửa nhanh chóng bằng cách loại bỏ oxy.
• Ngắt nguồn cung cấp khí ngay lập tức: Đóng van bình chứa LPG/CNG để hạn chế rò rỉ.
• Hệ thống báo rò rỉ khí: Nhiều tàu trang bị cảm biến phát hiện khí để cảnh báo nguy hiểm kịp thời.

Cháy trên tàu có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhưng nếu hiểu rõ từng loại đám cháy và phương pháp xử lý phù hợp, bạn có thể giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn cho mọi người trên tàu.

III. Các biện pháp phòng và chữa các loại đám cháy trên tàu

Hỏa hoạn trên tàu biển có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và tính mạng do không gian kín, khó thoát hiểm và xa bờ. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp phòng cháy và chữa cháy hiệu quả là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn cho tàu và thuyền viên.

1. Sử dụng bình chữa cháy phù hợp cho từng loại đám cháy

Trên tàu, các đám cháy có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó cần sử dụng đúng loại bình chữa cháy để dập tắt đám cháy hiệu quả:

• Bình chữa cháy CO2: Phù hợp với đám cháy do thiết bị điện (loại D) và chất lỏng dễ cháy (loại B). Loại bình này dập lửa bằng cách làm lạnh và loại bỏ oxy, không để lại cặn nên thích hợp dùng trong phòng máy, khu vực chứa thiết bị điện tử trên tàu.
• Bình chữa cháy bột ABC: Dùng để dập các đám cháy loại A (vật liệu rắn như gỗ, vải, nhựa), loại B (chất lỏng dễ cháy như xăng, dầu) và loại C (cháy do khí dễ cháy như LPG, CNG). Đây là loại bình phổ biến nhất trên tàu do tính đa dụng và hiệu quả cao.
• Bình chữa cháy bọt Foam: Được sử dụng chủ yếu để dập cháy do nhiên liệu lỏng (loại B). Bình này tạo lớp bọt phủ lên bề mặt chất lỏng, ngăn chặn oxy tiếp xúc với lửa và làm mát khu vực cháy.

Cách sử dụng bình chữa cháy trên tàu hiệu quả

• Đọc hướng dẫn sử dụng trước khi có sự cố để đảm bảo thao tác nhanh chóng và chính xác.
• Khi phát hiện cháy, hướng vòi phun của bình vào gốc ngọn lửa, giữ khoảng cách an toàn theo hướng dẫn của từng loại bình.
• Đối với bình CO2, không cầm trực tiếp vào vòi xịt vì có thể gây bỏng lạnh.
• Luôn kiểm tra định kỳ bình chữa cháy để đảm bảo bình còn hoạt động tốt, tránh tình trạng hỏng hóc khi cần sử dụng.

2. Hệ thống chữa tự động các loại đám cháy trên tàu

Nguyên lý hoạt động của hệ thống chữa cháy các loại đám cháy trên tàu

Hệ thống chữa cháy tự động trên tàu bao gồm nhiều công nghệ hiện đại giúp phát hiện và dập tắt các loại đám cháy trên tàu nhanh chóng mà không cần can thiệp thủ công. Một số hệ thống phổ biến gồm:

• Hệ thống phun sương (Water Mist System): Phun sương nước áp suất cao để làm mát và cô lập oxy, ngăn chặn đám cháy lan rộng.
• Hệ thống CO2: Xả khí CO2 vào khoang tàu hoặc phòng máy khi phát hiện cháy, giúp giảm nồng độ oxy và dập tắt lửa.
• Hệ thống Foam cố định: Phù hợp cho khoang chứa nhiên liệu, tạo lớp bọt dày để ngăn chặn quá trình cháy.

Khi nào cần lắp đặt hệ thống chữa cháy tự động?

• Các tàu chở hàng nguy hiểm, tàu du lịch, tàu dầu bắt buộc phải trang bị hệ thống chữa cháy tự động theo quy định của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO).
• Tàu có phòng máy lớn, khoang nhiên liệu hoặc chứa hàng hóa dễ cháy cần lắp đặt hệ thống này để giảm thiểu rủi ro cháy lan.
• Nếu tàu thường xuyên hoạt động xa bờ, hệ thống chữa cháy tự động giúp tăng khả năng kiểm soát cháy khi chưa thể nhận được sự hỗ trợ từ lực lượng cứu hỏa.

3. Quy trình xử lý khi xảy ra các loại đám cháy trên tàu

Cách nhận diện và báo động khi có các loại đám cháy trên tàu

• Khi phát hiện có khói, lửa hoặc nhiệt độ tăng bất thường, cần ngay lập tức kích hoạt hệ thống báo cháy trên tàu.
• Dùng còi báo động hoặc hệ thống liên lạc nội bộ để thông báo cho toàn bộ thuyền viên về tình huống khẩn cấp.
• Xác định vị trí cháy, loại đám cháy và lựa chọn phương pháp dập lửa phù hợp.

Hướng dẫn sơ tán an toàn khi xảy ra các loại đám cháy trên tàu

• Giữ bình tĩnh, di chuyển theo lối thoát hiểm đã được đánh dấu trên tàu.
• Nếu lửa bùng phát lớn, không mở cửa các khoang kín vì có thể cung cấp thêm oxy khiến đám cháy lan nhanh hơn.
• Trong trường hợp không thể kiểm soát đám cháy, đội cứu hỏa trên tàu cần nhanh chóng triển khai phương án rời tàu và phát tín hiệu cầu cứu.

IV. Mua bình chữa cháy cho tàu tại VinaSafe với ưu đãi hấp dẫn

Trang bị bình chữa cháy đạt tiêu chuẩn là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn phòng cháy trên tàu. VinaSafe cung cấp đầy đủ các loại bình chữa cháy chuyên dụng với giá cả hợp lý và dịch vụ chuyên nghiệp.

1. Cung cấp đầy đủ các loại bình chữa cháy chuyên dụng cho tàu

• Bình chữa cháy CO2, bột ABC, bọt Foam và bình gốc nước đa năng đều đạt tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy (PCCC) quốc tế.
• Được kiểm định chất lượng chặt chẽ, đảm bảo hiệu quả sử dụng lâu dài.
• Phù hợp với nhiều loại tàu như tàu cá, tàu hàng, tàu du lịch, tàu chở dầu.

Đảm bảo an toàn phòng chống các loại đám cháy trên tàu

• Các sản phẩm tại VinaSafe đều có tem kiểm định an toàn, đáp ứng quy định của Cục Đăng kiểm Việt Nam.
• Hướng dẫn sử dụng và bảo trì bình chữa cháy đúng cách để đảm bảo hiệu quả tối ưu.

2. Chính sách giá ưu đãi, chiết khấu hấp dẫn

• Giảm giá khi mua số lượng lớn cho tàu cá, tàu hàng và tàu du lịch.
• Tư vấn miễn phí để lựa chọn bình chữa cháy phù hợp với từng loại tàu và nguy cơ cháy nổ cụ thể.
• Cung cấp dịch vụ bảo trì, kiểm định định kỳ theo yêu cầu.

3. Giao hàng toàn quốc, bảo hành chính hãng

• Giao hàng nhanh chóng trên toàn quốc, hỗ trợ lắp đặt tận nơi.
• Bảo hành chính hãng theo quy định, đảm bảo chất lượng sản phẩm.

📍 Liên hệ ngay để được tư vấn các loại đám cháy trên tàu và mua bình chữa cháy dùng cho tàu:

• Website: https://vinasafe.com.vn/
• Facebook: https://www.facebook.com/VinaSafe.Official
• YouTube: https://www.youtube.com/@Vinasafehcm
• Hotline: 0877.114.114