Cách xử lý nổ khí gas an toàn PCCC chỉ 6 bước đơn giản

Hiện tượng nổ khí gas trong gia đình không còn xa lạ, nhưng đa phần người dân vẫn chưa biết cách xử lý đúng chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện nguy cơ, xử lý tình huống cháy nổ và phòng ngừa hiệu quả từ góc nhìn thực tế của một chuyên gia từng là lính cứu hỏa.

I. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến nổ khí gas trong gia đình

1. Do rò rỉ khí gas từ dây dẫn, van khóa

Rò rỉ gas là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nổ khí gas. Theo thống kê từ Cục Cảnh sát PCCC & CNCH, hơn 70% vụ cháy nổ liên quan đến gas trong gia đình có nguyên nhân từ dây dẫn gas bị nứt, van khóa bị lỏng hoặc hư hỏng. Dây gas cao su sử dụng lâu ngày rất dễ bị lão hóa, gây rò rỉ khí.

2. Bật lửa, công tắc điện gần khu vực rò rỉ

Khí gas rò rỉ ra môi trường có thể tích tụ thành hỗn hợp dễ cháy. Khi người trong nhà vô tình bật lửa, công tắc đèn, hoặc thiết bị điện, tia lửa phát ra sẽ kích hoạt quá trình cháy gas và gây nổ. Nhiều tai nạn đã được ghi nhận chỉ vì thao tác nhỏ như bật bếp trong không gian kín.

3. Bình gas cũ, kém chất lượng không được kiểm tra định kỳ

Bình gas trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không có kiểm định an toàn là rủi ro lớn. Theo số liệu từ Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3), mỗi năm có hàng trăm bình gas giả, không đạt tiêu chuẩn bị phát hiện trên thị trường. Những bình này rất dễ bị rò rỉ hoặc nổ van do áp suất không ổn định.

4. Bếp gas hoạt động sai cách hoặc không vệ sinh thường xuyên

Bếp gas bẩn, đọng dầu mỡ, kiềng cong vênh hoặc đặt sai cách có thể dẫn đến ngọn lửa cháy không đều, gây tắt lửa đột ngột hoặc trào gas. Ngoài ra, việc sử dụng bếp trong không gian kín không thông thoáng cũng làm tăng nguy cơ tích tụ khí dễ gây nổ.

II. Dấu hiệu nhận biết nguy cơ cháy nổ khí gas

1. Mùi gas nồng nặc quanh khu vực bếp

Gas dân dụng (chủ yếu là propane hoặc butane) được pha thêm chất odorant (thường là ethyl mercaptan) có mùi trứng thối đặc trưng. Nếu bạn ngửi thấy mùi gas nồng nặc quanh khu vực bếp, đó là dấu hiệu rõ ràng của rò rỉ và có nguy cơ nổ khí gas.

2. Đồng hồ áp suất gas bất thường (nếu có lắp)

Nếu gia đình bạn sử dụng bình gas có đồng hồ áp suất, hãy để ý đến chỉ số. Áp suất quá cao hoặc tụt nhanh bất thường có thể là dấu hiệu bình bị rò rỉ, xì van, hoặc nguy cơ sắp nổ.

3. Có tiếng xì lạ hoặc hiện tượng mờ mắt, khó thở

Khi khí gas rò rỉ với lưu lượng lớn, bạn có thể nghe thấy tiếng xì nhỏ gần van, dây hoặc bếp. Ngoài ra, hít phải khí gas với nồng độ cao có thể gây chóng mặt, buồn nôn, mờ mắt, khó thở. Đây là dấu hiệu cảnh báo sớm mà bạn cần xử lý ngay lập tức.

III. Cách xử lý nổ khí gas đúng chuẩn an toàn PCCC

1. Giữ bình tĩnh và không bật/tắt thiết bị điện

Khi phát hiện rò rỉ hoặc xảy ra nổ khí gas, việc đầu tiên là giữ bình tĩnh. Tuyệt đối không bật/tắt đèn, quạt hoặc bất kỳ thiết bị điện nào vì tia lửa điện có thể gây kích nổ. Theo Cảnh sát PCCC TP.HCM, nhiều vụ cháy gas xảy ra chỉ vì hành động bật công tắc đèn trong môi trường có khí gas.

2. Mở hết cửa sổ, cửa chính để thoát khí

Nhanh chóng mở toàn bộ cửa sổ, cửa chính, quạt thông gió (nếu không dùng điện) để giúp khí gas thoát ra ngoài. Không nên sử dụng quạt điện vì có thể phát sinh tia lửa. Khí gas nhẹ hơn không khí nên sẽ bay lên, cần đảm bảo thông thoáng phía trên cao.

3. Khoá van bình gas càng nhanh càng tốt

Nếu xác định được vị trí bình gas, hãy tiến hành khóa van ngay lập tức. Van tổng nằm trên đỉnh bình hoặc trên dây dẫn gas. Trong thực tế, thao tác khóa van sớm giúp giảm tới 80% nguy cơ lan rộng đám cháy hoặc phát sinh thêm tiếng nổ do tích tụ khí.

4. Di tản người trong nhà ra khỏi khu vực nguy hiểm

Yêu cầu toàn bộ người trong nhà, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ, rời khỏi khu vực bếp hoặc không gian có mùi gas. Hạn chế hô hoán gây hỗn loạn, đảm bảo lối thoát hiểm luôn thông thoáng.

5. Dùng bình chữa cháy mini nếu phát sinh cháy gas

Trong trường hợp cháy gas đã phát sinh, bạn có thể sử dụng bình chữa cháy bột ABC hoặc CO2 để dập lửa tại chỗ. Đặt bình gần khu vực bếp để dễ thao tác. Theo Cục PCCC, bình bột ABC có thể dập tắt đám cháy gas loại B và C trong vòng 10 giây nếu xử lý kịp thời.

6. Gọi ngay 114 và đơn vị cứu hộ gần nhất

Sau khi kiểm soát bước đầu, hãy gọi ngay 114 để lực lượng chuyên trách hỗ trợ. Đồng thời liên hệ với đơn vị cung cấp gas hoặc đội PCCC địa phương để kiểm tra rò rỉ và khắc phục triệt để.

IV. Cách phòng ngừa cháy nổ khí gas trong gia đình

1. Kiểm tra dây van gas định kỳ 3–6 tháng

Nhiều hãng gas khuyến nghị thay dây van gas sau 12 tháng sử dụng. Tuy nhiên, nên kiểm tra định kỳ mỗi 3–6 tháng bằng cách quan sát, sờ tay hoặc dùng nước xà phòng kiểm tra rò rỉ tại đầu nối. Đừng để sự cố nhỏ thành hiểm họa lớn.

2. Lắp máy báo rò rỉ gas ở khu vực bếp

Máy dò gas là thiết bị cảnh báo sớm rất hiệu quả. Các mẫu phổ biến hiện nay như Xiaomi, Nohmi Japan… có thể phát hiện rò rỉ ở nồng độ thấp chỉ từ 0.1% và phát còi báo động 85–90dB. Một thiết bị nhỏ nhưng giúp phòng tránh nổ khí gas kịp thời.

3. Sử dụng bình gas chính hãng, có kiểm định an toàn

Hãy ưu tiên mua gas từ các thương hiệu có kiểm định rõ ràng, tránh bình trôi nổi. Theo Chi cục Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng TP.HCM, mỗi năm có hơn 500 vụ phát hiện bình gas nhái, van gas giả, gây nguy cơ rò rỉ cao.

4. Trang bị bình chữa cháy trong nhà

Bình chữa cháy là “cứu cánh” khi có sự cố cháy gas. Mỗi gia đình nên có ít nhất 1 bình bột ABC 4kg đặt tại khu vực bếp. Chi phí không cao nhưng giúp xử lý tình huống cháy nhỏ kịp thời, hạn chế lây lan.

V. Mua bình chữa cháy chuẩn an toàn tại VinaSafe – Giải pháp bảo vệ cả gia đình

1. VinaSafe cung cấp bình chữa cháy CO2, bình bột ABC chính hãng

VinaSafe phân phối thiết bị chính hãng từ các thương hiệu đạt chuẩn PCCC như Yamato, Dragon, Việt Nhật… với đầy đủ giấy kiểm định. Có nhiều loại bình phù hợp cho nhà ở, căn hộ, kho xưởng nhỏ.

2. Đạt chuẩn quốc tế, được kiểm định PCCC

Tất cả bình chữa cháy tại VinaSafe đều được kiểm định an toàn theo quy chuẩn QCVN 06:2022/BCA, được cấp tem kiểm định và bảo hành rõ ràng.

3. Giao hàng nhanh, tư vấn tại nhà – hotline 0877.114.114

Chúng tôi hỗ trợ giao nhanh trong 2h nội thành TP.HCM, có kỹ thuật hướng dẫn sử dụng tận nơi nếu bạn cần.

4. Truy cập website: https://vinasafe.com.vn hoặc fanpage VinaSafe.Official

Bạn có thể đặt mua trực tiếp tại website hoặc nhắn tin Fanpage VinaSafe.Official để được tư vấn chọn đúng loại bình phù hợp với nhu cầu gia đình.