Tìm hiểu hệ thống FM200 chữa cháy hiệu quả chuẩn PCCC 2025

Khi xảy ra cháy trong các khu vực có nhiều thiết bị điện tử, máy chủ hoặc hệ thống điều khiển tự động, việc sử dụng nước hay bột để chữa cháy có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho thiết bị. Đây là lý do hệ thống FM200 ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các công trình hiện đại. Với ưu điểm không dẫn điện, không để lại cặn và an toàn cho thiết bị, hệ thống chữa cháy bằng khí FM200 đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho các không gian khép kín, yêu cầu độ an toàn cao.

I. Hệ thống FM200 là gì?

Định nghĩa hệ thống FM200 theo tiêu chuẩn quốc tế

Hệ thống FM200 là hệ thống chữa cháy sử dụng chất khí Heptafluoropropane (C3HF7) – được gọi thương mại là FM200 – làm chất chữa cháy. Đây là loại khí sạch, không màu, không mùi, không dẫn điện, được sử dụng để dập lửa bằng cách hấp thụ nhiệt và làm gián đoạn chuỗi phản ứng cháy trong không khí. FM200 hoạt động hiệu quả với các đám cháy loại A (chất rắn), loại B (chất lỏng dễ cháy) và loại C (thiết bị điện).

Hệ thống được thiết kế và lắp đặt theo các tiêu chuẩn quốc tế như:

• NFPA 2001 – Tiêu chuẩn Hoa Kỳ cho hệ thống chữa cháy khí sạch
• ISO 14520 – Tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống chữa cháy khí
• TCVN 7161-9:2009 – Tiêu chuẩn Việt Nam tương đương với ISO 14520 phần dành cho FM200

FM200 có thời gian dập cháy nhanh, chỉ khoảng 10 giây kể từ khi kích hoạt, và không để lại bất kỳ cặn bẩn nào sau khi xả.

Thành phần chính của hệ thống chữa cháy bằng khí FM200

Một hệ thống FM200 tiêu chuẩn gồm các thành phần cơ bản:

• Bình chứa khí FM200: Được nạp sẵn khí ở dạng lỏng nén áp suất cao (khoảng 24–42 bar), thường có dung tích từ 16 lít đến 180 lít tùy thể tích bảo vệ.
• Van điện từ và thiết bị kích hoạt: Đóng vai trò mở van để khí thoát ra khi nhận tín hiệu từ trung tâm điều khiển.
• Đường ống dẫn khí: Kết nối từ bình đến đầu phun, làm bằng thép mạ kẽm hoặc inox chịu áp lực.
• Đầu phun (nozzle): Phân phối khí FM200 vào không gian cần bảo vệ, có cấu trúc thiết kế để phân tán đều và nhanh chóng.
• Tủ trung tâm điều khiển: Kết nối với hệ thống báo cháy, phân tích tín hiệu từ đầu dò khói/nhiệt và ra lệnh xả khí.
• Thiết bị phụ trợ: Bao gồm nút xả tay, còi và đèn cảnh báo, bảng hiển thị khu vực, timer trì hoãn xả khí và bộ giám sát áp suất bình.

Các tên gọi phổ biến

Trên thực tế, FM200 có thể được gọi dưới nhiều tên khác nhau, tùy theo tài liệu kỹ thuật hoặc đơn vị cung cấp:

• Hệ thống chữa cháy FM200
• Hệ thống chữa cháy khí FM200
• Hệ thống chữa cháy bằng khí sạch FM200
• Hệ thống PCCC FM200

Tất cả đều đề cập đến cùng một loại hệ thống chữa cháy bằng khí Heptafluoropropane, được sử dụng phổ biến trong các không gian kín, có yêu cầu cao về bảo toàn thiết bị và dữ liệu.

II. Ứng dụng thực tế của hệ thống chữa cháy FM200

Khu vực phù hợp

Hệ thống FM200 phù hợp với các khu vực có mật độ thiết bị điện tử cao, yêu cầu không gây hư hỏng hoặc gián đoạn vận hành sau sự cố cháy. Một số ứng dụng điển hình:

• Phòng máy chủ (server room), trung tâm dữ liệu (data center)
• Phòng điều khiển thiết bị, trạm UPS, tủ điện tổng
• Phòng lưu trữ tài liệu, kho văn thư, phòng dữ liệu số
• Phòng điều hành nhà máy, trung tâm SCADA, PLC
• Phòng viễn thông, trạm mạng cáp quang

Đây là những khu vực không thể dập cháy bằng nước hay bột do nguy cơ gây hỏng thiết bị và gián đoạn vận hành.

Vì sao hệ thống FM200 được lựa chọn thay thế nước và bột trong môi trường điện, công nghệ cao

Có nhiều lý do khiến FM200 trở thành giải pháp thay thế lý tưởng cho hệ thống sprinkler (nước) và bình chữa cháy bột:

• Không gây chập điện: Khí FM200 không dẫn điện, không gây ảnh hưởng tới vi mạch, ổ cứng hay tủ điều khiển điện.
• Không để lại cặn: Sau khi phun, FM200 bay hơi hoàn toàn trong vài phút, không cần vệ sinh, không làm ẩm thiết bị.
• Không ăn mòn thiết bị: Khác với CO2 hoặc bọt, FM200 an toàn với vật liệu kim loại, nhựa, giấy.
• Tốc độ dập cháy nhanh: Chỉ mất khoảng 10 giây để dập tắt đám cháy ngay từ lúc mới phát sinh.
• An toàn cho con người: Nếu được thiết kế đúng nồng độ (7–9%), FM200 không gây nguy hiểm khi tiếp xúc ngắn hạn.

III. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống FM200

Cấu tạo: bình khí, van điện từ, đường ống, đầu phun, bộ điều khiển

Hệ thống chữa cháy FM200 được thiết kế để hoạt động nhanh chóng, chính xác và an toàn. Cấu tạo cơ bản của hệ thống bao gồm các thành phần chính sau:

• Bình chứa khí FM200: Là thiết bị lưu trữ khí FM200 ở dạng lỏng nén dưới áp suất cao (khoảng 24–42 bar). Bình thường được làm bằng thép hợp kim chịu áp lực, có dung tích từ 16 đến 180 lít. Tùy vào thể tích không gian bảo vệ, hệ thống có thể sử dụng một hoặc nhiều bình.
• Van điện từ: Gắn trực tiếp trên cổ bình, có nhiệm vụ mở van xả khí khi nhận tín hiệu điều khiển. Ngoài van điện từ, một số hệ thống còn tích hợp thiết bị kích hoạt bằng tay và hệ thống trì hoãn xả khí (delay timer) để đảm bảo an toàn cho người bên trong không gian.
• Đường ống dẫn khí: Dẫn khí từ bình chứa đến các đầu phun. Vật liệu thường là thép mạ kẽm hoặc inox, chịu được áp lực cao. Hệ thống ống cần được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo tốc độ phun, lưu lượng và độ đồng đều trong không gian.
• Đầu phun (nozzle): Là bộ phận phân phối khí FM200 vào khu vực cần bảo vệ. Đầu phun có nhiều loại (1, 3, 7 lỗ) để phù hợp với cấu trúc phòng và yêu cầu phân bố khí đều. Thiết kế đầu phun phải đảm bảo không tạo lực phun quá mạnh gây xáo trộn vật dụng.
• Tủ điều khiển trung tâm: Kết nối với hệ thống báo cháy, có chức năng tiếp nhận tín hiệu từ đầu dò khói/nhiệt và phát lệnh xả khí khi đủ điều kiện. Tủ điều khiển còn điều phối các tín hiệu cảnh báo, đèn báo trạng thái, nút nhấn khẩn cấp và tự động ghi nhận sự kiện.

Nguyên lý hoạt động: phát hiện cháy – truyền tín hiệu – xả khí – dập cháy trong 10 giây

Nguyên lý hoạt động của hệ thống FM200 được lập trình sẵn theo chuỗi logic sau:

1. Phát hiện cháy: Đầu dò khói hoặc đầu dò nhiệt phát hiện các dấu hiệu bất thường (nhiệt độ tăng đột ngột, khói xuất hiện). Tín hiệu được gửi về trung tâm điều khiển.
2. Truyền tín hiệu điều khiển: Tủ trung tâm phân tích tín hiệu. Nếu xác nhận cháy, hệ thống sẽ kích hoạt chuông – đèn cảnh báo, đồng thời kích hoạt bộ đếm thời gian trì hoãn (thường 10 giây) để cảnh báo người bên trong di tản.
3. Xả khí FM200: Sau khi đếm ngược kết thúc, van điện từ sẽ mở và khí FM200 được xả qua hệ thống ống và đầu phun, phân tán đều trong không gian bảo vệ.
4. Dập cháy: FM200 hấp thụ nhiệt và làm gián đoạn chuỗi phản ứng cháy. Hệ thống có thể dập tắt hoàn toàn đám cháy trong vòng 10 giây đầu tiên kể từ khi khí được xả.

Toàn bộ quá trình từ khi phát hiện đến khi dập cháy hoàn tất chỉ kéo dài khoảng 15–20 giây.

Khả năng dập tắt đám cháy mà không làm hư hại thiết bị

Ưu điểm nổi bật của FM200 là khả năng chữa cháy nhanh mà không ảnh hưởng đến thiết bị điện tử, vi mạch, vật liệu nhạy cảm. Cụ thể:

• FM200 không dẫn điện, an toàn cho tủ điện, máy chủ, hệ thống điều khiển
• Không để lại cặn hoặc hơi ẩm, không làm oxy hóa bề mặt linh kiện
• Không gây ăn mòn kim loại hoặc vật liệu phủ, kể cả giấy tờ và thiết bị lưu trữ

IV. Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống chữa cháy FM200

Ưu điểm: sạch, không dẫn điện, không gây ăn mòn, an toàn cho thiết bị

Hệ thống FM200 là lựa chọn tối ưu cho các không gian yêu cầu cao về bảo vệ thiết bị, dữ liệu và môi trường vận hành. Những ưu điểm nổi bật bao gồm:

• Khí sạch – không để lại dư lượng: Sau khi xả, FM200 bay hơi hoàn toàn trong vòng vài phút, không cần dọn vệ sinh hoặc bảo trì thiết bị.
• Không dẫn điện – không ảnh hưởng đến hệ thống điện tử: Phù hợp với trung tâm dữ liệu, phòng máy chủ, tủ điện…
• Không gây ăn mòn: Không làm hỏng bo mạch, thiết bị lưu trữ, camera hoặc hệ thống điều khiển PLC
• Phản ứng nhanh – dập cháy trong vòng 10 giây: Giúp giảm thiểu tối đa thiệt hại vật chất và thời gian gián đoạn
• An toàn cho con người: Nếu thiết kế đúng, khí FM200 có thể sử dụng trong không gian có người mà không gây nguy hiểm

Nhược điểm: chi phí đầu tư cao, yêu cầu không gian kín, cần thiết kế chính xác

Bên cạnh các ưu điểm, FM200 cũng có những hạn chế cần cân nhắc:

• Chi phí cao: Giá hệ thống FM200 thường cao gấp 2,5 – 3 lần so với hệ thống sprinkler hoặc CO2, do yêu cầu thiết bị chuyên dụng và khí nhập khẩu.
• Yêu cầu không gian kín: Nếu phòng có khe hở lớn hoặc thông gió mạnh, hiệu quả chữa cháy sẽ giảm đáng kể. Phải đảm bảo độ kín theo tiêu chuẩn ISO 14520.
• Thiết kế phức tạp: Cần kỹ sư có chuyên môn cao tính toán nồng độ khí, bố trí đầu phun, thời gian trì hoãn xả và diện tích bảo vệ.
• Phải được kiểm định định kỳ: Bình khí, đường ống và thiết bị điều khiển cần được bảo trì, hiệu chỉnh và kiểm định theo chu kỳ.

Do đó, khi lắp đặt hệ thống FM200, chủ đầu tư nên lựa chọn đơn vị chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và đầy đủ năng lực pháp lý để đảm bảo hiệu quả và an toàn vận hành.

V. Báo giá hệ thống chữa cháy FM200 mới nhất

1. Bảng giá tham khảo theo diện tích không gian cần bảo vệ

Lưu ý: Giá trên chưa bao gồm VAT, vận chuyển, kiểm định, thiết kế hồ sơ PCCC. Giá thực tế phụ thuộc vào số lượng bình khí, chiều cao trần, yêu cầu về tốc độ xả và độ kín phòng.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí lắp đặt FM200

3. Lưu ý khi so sánh báo giá giữa các đơn vị cung cấp

Chủ đầu tư cần cẩn trọng với hệ thống có giá rẻ bất thường. Các tiêu chí cần xem xét gồm:

• Thiết bị có chứng nhận chất lượng quốc tế: UL/FM (Hoa Kỳ), ISO 14520, CE
• Có giấy kiểm định PCCC tại Việt Nam
• Báo giá chi tiết từng hạng mục: loại khí, số bình, thể tích bảo vệ, thiết bị phụ trợ
• Chính sách bảo trì, kiểm định định kỳ rõ ràng
• Có dịch vụ hỗ trợ thẩm duyệt hồ sơ và nghiệm thu hệ thống

Việc sử dụng thiết bị không rõ nguồn gốc, không có kiểm định, có thể không đạt nồng độ khí yêu cầu, gây nguy hiểm khi vận hành và không được chấp thuận khi xin thẩm duyệt PCCC.

Liên hệ ngay để được khảo sát và lắp đặt hệ thống chữa cháy khí FM200 tại VinaSafe

• Địa chỉ: 144 Nguyễn Văn Tạo, xã Long Thới, Huyện Nhà Bè, TP.HCM
• Hotline: 0877.114.114
• Fanpage: facebook.com/VinaSafe.Official