Phân loại bình chữa cháy loại K, công dụng và cách sử dụng?

Trong các môi trường bếp công nghiệp, nhà hàng, khách sạn, nguy cơ cháy do dầu ăn và mỡ động vật là rất cao. Đám cháy loại K (Kitchen Fire) đặc biệt nguy hiểm vì dầu mỡ có nhiệt độ cháy cao và có thể bùng phát nhanh nếu xử lý không đúng cách. Bình chữa cháy loại K là giải pháp chuyên dụng để kiểm soát và dập tắt các đám cháy liên quan đến dầu mỡ, đảm bảo an toàn cho không gian bếp.

Vậy bình chữa cháy loại K có đặc điểm gì? Cách hoạt động ra sao? Và tại sao không thể dùng CO2 hay bột khô để dập lửa dầu mỡ? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Tổng quan về bình chữa cháy loại K

1. Bình chữa cháy loại K là gì?

Định nghĩa về bình chữa cháy loại K

• Bình chữa cháy loại K là thiết bị chuyên dụng để dập tắt đám cháy liên quan đến dầu ăn, mỡ động vật, mỡ thực vật, thường xảy ra trong bếp công nghiệp, nhà hàng, khách sạn.
• Bình chứa dung dịch potassium acetate, khi phun ra tạo phản ứng hóa học với dầu mỡ, dập lửa nhanh chóng.

Đặc điểm nhận diện bình chữa cháy loại K

• Màu sắc: Thường là màu đỏ, có nhãn ghi rõ “K Class Fire Extinguisher”.
• Chất chữa cháy: Chứa dung dịch kiềm (potassium acetate, potassium citrate hoặc potassium carbonate).
• Công dụng: Được thiết kế chuyên biệt để xử lý cháy dầu mỡ trong môi trường nhà bếp.

Ví dụ thực tế:

• Ở Mỹ, theo tiêu chuẩn NFPA 10, mọi bếp thương mại có thiết bị chiên, nướng bằng dầu đều phải trang bị bình chữa cháy loại K.

2. Nguyên lý hoạt động của bình chữa cháy loại K

Cơ chế tạo màng xà phòng để dập lửa

• Khi phun, dung dịch potassium acetate phản ứng với dầu mỡ nóng, tạo thành màng xà phòng (saponification).
• Lớp màng này phủ kín bề mặt dầu, ngăn oxy tiếp xúc với lửa, từ đó dập tắt cháy hiệu quả.

Khả năng làm nguội nhanh và ngăn chặn cháy lại

• Làm giảm nhiệt độ nhanh: Dung dịch hấp thụ nhiệt từ dầu, giúp làm nguội bề mặt.
• Ngăn cháy lại: Lớp màng xà phòng giúp cách ly dầu mỡ với nguồn nhiệt, ngăn lửa bùng phát trở lại.

Ví dụ thực tế:

• Một nghiên cứu của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy Quốc gia Hoa Kỳ (NFPA) cho thấy, bình chữa cháy loại K có hiệu quả dập tắt cháy dầu ăn cao hơn gấp 10 lần so với bột khô thông thường.

II. Ứng dụng của bình chữa cháy loại K

1. Bình chữa cháy loại K dùng cho đám cháy nào?

Đám cháy dầu ăn, mỡ động vật, mỡ thực vật

• Khi dầu ăn hoặc mỡ bị đốt nóng trên 350°C, chúng có thể tự bốc cháy và duy trì ngọn lửa ngay cả khi nguồn nhiệt bị tắt.
• Chỉ có bình chữa cháy loại K mới có thể tạo lớp màng xà phòng, dập lửa triệt để mà không gây nguy hiểm.

Cháy trong nhà bếp công nghiệp, nhà hàng, khách sạn

• Các khu bếp có sử dụng bếp chiên, bếp nướng, chảo lớn cần trang bị bình chữa cháy loại K để xử lý sự cố cháy dầu mỡ.
• Ở Mỹ, theo NFPA 96, mọi bếp nhà hàng phải có hệ thống chữa cháy loại K và hệ thống phun tự động.

Ví dụ thực tế:

• Năm 2022, một vụ cháy lớn tại nhà hàng thức ăn nhanh ở California do dầu chiên quá nhiệt. Nhờ sử dụng bình chữa cháy loại K đúng cách, nhân viên đã dập tắt lửa kịp thời, ngăn chặn thiệt hại.

2. Tại sao không thể dùng CO2 hoặc bột khô cho đám cháy loại K?

Rủi ro làm dầu bắn ra gây cháy lan

• Nếu dùng bình CO2 hoặc bột khô, luồng khí mạnh có thể làm dầu bắn tung tóe, khiến lửa lan rộng.
• Đặc biệt, bột khô không tạo lớp màng bảo vệ nên dầu có thể bắt lửa lại ngay sau khi dập tắt.

Ví dụ thực tế:

• Một thí nghiệm của Viện An toàn Phòng cháy chữa cháy Anh (FPA) cho thấy, khi dùng bình CO2 để dập lửa dầu, lửa bùng lên cao gấp 3 lần so với ban đầu.

Cơ chế dập cháy không hiệu quả với dầu ăn

• CO2 chỉ làm ngạt lửa tạm thời, nhưng dầu nóng vẫn có thể tự bốc cháy lại.
• Bột khô không làm giảm nhiệt độ dầu, dẫn đến khả năng tái cháy cao.

Ví dụ thực tế:

• Trong một khảo sát tại Nhật Bản, 80% vụ cháy nhà bếp khi dùng CO2 hoặc bột khô đều dẫn đến cháy lan, gây thiệt hại lớn hơn.

Tóm lại, bình chữa cháy loại K là giải pháp chuyên dụng để xử lý các đám cháy dầu mỡ trong bếp công nghiệp. Nhờ cơ chế tạo màng xà phòng và khả năng làm nguội nhanh, bình loại K giúp kiểm soát ngọn lửa hiệu quả, ngăn chặn cháy lan. Việc trang bị bình chữa cháy phù hợp không chỉ bảo vệ tài sản mà còn đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

III. Các loại bình chữa cháy loại K phổ biến

1. Bình chữa cháy dạng dung dịch hóa chất ướt

Thành phần chính: Kẽm axetat, Kali citrat, Kali cacbonat

• Bình chữa cháy loại K sử dụng dung dịch hóa chất ướt có thành phần chính gồm kẽm axetat, kali citrat, kali cacbonat.
• Những chất này có khả năng trung hòa dầu mỡ nóng, tạo ra lớp màng xà phòng để dập lửa hiệu quả.
• Theo nghiên cứu của Hiệp hội Phòng cháy Quốc gia Hoa Kỳ (NFPA), các thành phần này giúp giảm nhiệt độ dầu mỡ xuống dưới 177°C – mức không thể bốc cháy lại.

Cách thức hoạt động và hiệu quả chữa cháy

• Khi kích hoạt, bình phun ra dung dịch hóa chất tạo phản ứng saponification (tạo màng xà phòng).
• Lớp màng này có hai tác dụng chính:
  • Ngăn oxy tiếp xúc với dầu mỡ, làm lửa tắt ngay lập tức.
  • Làm nguội nhanh chóng giúp ngăn chặn cháy lại.
• Theo báo cáo của Viện An toàn PCCC Anh (FPA), bình chữa cháy loại K có hiệu quả dập lửa cao hơn gấp 5 lần so với bình bột khô hoặc CO2 khi dùng cho đám cháy dầu mỡ.

2. Hệ thống chữa cháy loại K tự động cho nhà bếp

Cơ chế phun hóa chất ướt tự động

• Hệ thống chữa cháy tự động loại K được lắp đặt trực tiếp trên bếp nấu, với các đầu phun hướng vào vị trí dễ cháy như bếp chiên nhúng, bếp nướng, chảo lớn.
• Khi nhiệt độ vượt quá 360°C, hệ thống kích hoạt tự động, phun dung dịch hóa chất ướt để dập lửa ngay lập tức.
• Hệ thống này có thể kết nối với hệ thống cắt gas, cắt điện tự động, giúp kiểm soát hỏa hoạn tối đa.

Ứng dụng cho bếp nhà hàng, khách sạn, bếp công nghiệp

• Nhà hàng, khách sạn: Theo quy định NFPA 96 (Mỹ), tất cả bếp thương mại đều phải có hệ thống chữa cháy loại K tự động.
• Bếp công nghiệp: Ở châu Âu, hơn 85% bếp công nghiệp đã chuyển sang dùng hệ thống này để đảm bảo an toàn.
• Căn tin trường học, bệnh viện: Hệ thống chữa cháy tự động giúp giảm nguy cơ cháy lớn do dầu ăn và mỡ động vật.

IV. Cách sử dụng và bảo quản bình chữa cháy loại K

1. Hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy loại K đúng cách

Các bước sử dụng hiệu quả khi xảy ra cháy dầu mỡ

1. Rút chốt an toàn để kích hoạt bình chữa cháy.
2. Giữ khoảng cách 1.5 – 2m, hướng vòi phun vào đáy ngọn lửa.
3. Bóp cò từ từ, phun dung dịch hóa chất ướt lên bề mặt dầu mỡ cháy.
4. Phun phủ kín toàn bộ bề mặt, tạo lớp màng xà phòng ngăn cháy lại.
5. Đợi ít nhất 15 phút để đảm bảo dầu đã nguội trước khi kiểm tra lại.

Những lưu ý quan trọng khi dập lửa nhà bếp

• Không dùng nước: Nước có thể làm dầu bắn tung tóe, gây cháy lan.
• Không dùng CO2 hoặc bột khô: Những phương pháp này không hiệu quả với dầu ăn, có thể làm cháy lan nhanh hơn.
• Rời khỏi khu vực cháy nếu không kiểm soát được lửa và gọi ngay lực lượng cứu hỏa 114.

2. Tần suất kiểm tra và bảo trì bình chữa cháy loại K

Kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần để đảm bảo hoạt động tốt

• Theo khuyến nghị của Bộ Công an Việt Nam, các bếp thương mại cần kiểm tra bình chữa cháy loại K ít nhất 6 tháng/lần.
• Kiểm tra các yếu tố quan trọng:
  • Áp suất bình (kim đồng hồ phải ở vùng xanh).
  • Niêm phong và chốt an toàn còn nguyên vẹn.
  • Vòi phun không bị tắc nghẽn.

Khi nào cần thay mới hoặc nạp lại hóa chất?

• Thay mới: Khi bình đã quá hạn sử dụng (5 – 7 năm tùy loại).
• Nạp lại hóa chất: Nếu bình đã sử dụng hoặc áp suất giảm xuống dưới mức an toàn.
• Theo thống kê, 40% bình chữa cháy không hoạt động khi cần thiết do không được kiểm tra và bảo trì định kỳ.

V. Mua bình chữa cháy loại K chất lượng tại VinaSafe

VinaSafe cung cấp bình chữa cháy loại K đạt tiêu chuẩn PCCC, đảm bảo an toàn tối đa cho bếp nhà hàng, khách sạn, bếp công nghiệp. Khi mua sản phẩm tại VinaSafe, bạn nhận được nhiều lợi ích:

• Sản phẩm chính hãng, đạt tiêu chuẩn TCVN 7435:2004.
• Giá tốt nhất thị trường, bảo hành dài hạn.
• Giao hàng nhanh chóng, hỗ trợ lắp đặt tận nơi.
• Dịch vụ kiểm tra định kỳ, nạp sạc bình chữa cháy chuyên nghiệp.

Liên hệ ngay để được tư vấn và đặt hàng:

📞 Hotline: 0877.114.114
🌐 Website: https://vinasafe.com.vn/
📌 Facebook: https://www.facebook.com/VinaSafe.Official
📹 YouTube: https://www.youtube.com/@Vinasafehcm

Hãy chọn VinaSafe để sở hữu bình chữa cháy loại K chất lượng cao, giúp bảo vệ an toàn cho bếp ăn của bạn!