Trong những năm gần đây, các vụ cháy xảy ra tại khu nhà trọ, nhà cho thuê có xu hướng gia tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Phần lớn nguyên nhân đến từ việc các cơ sở này chưa tuân thủ đầy đủ quy định PCCC nhà trọ theo pháp luật hiện hành. Đặc biệt, từ năm 2025, cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra và xử phạt nghiêm các nhà trọ không đảm bảo yêu cầu về hồ sơ, thiết bị và lối thoát nạn.
Vậy chủ nhà trọ cần nắm rõ những gì? Thiết bị nào bắt buộc phải có? Bài viết này sẽ giúp bạn cập nhật nhanh và đầy đủ các quy định mới nhất để bảo vệ an toàn và tránh rủi ro pháp lý.
I. Kinh doanh nhà trọ có cần phòng cháy chữa cháy không?
Kinh doanh nhà trọ bắt buộc phải thực hiện đầy đủ quy định phòng cháy chữa cháy, bao gồm trang bị bình chữa cháy, đèn thoát hiểm, hệ thống báo cháy (nếu cần), và có hồ sơ pháp lý đầy đủ. Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001, được sửa đổi, bổ sung năm 2013; Nghị định 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ, về quản lý PCCC và Thông tư 147/2020/TT-BCA và Thông tư 149/2020/TT-BCA của Bộ Công an, hướng dẫn chi tiết về điều kiện, hồ sơ và kiểm tra PCCC.
II. Quy định PCCC nhà trọ hiện hành năm 2025

Hiện nay, các quy định về phòng cháy chữa cháy đối với nhà trọ được quy định rõ tại:
- Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001, sửa đổi bổ sung năm 2013.
- Thông tư 147/2020/TT-BCA: Quy định về danh mục cơ sở thuộc diện quản lý PCCC và trách nhiệm của chủ cơ sở.
- Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật PCCC.
Theo đó, nhà trọ có từ 10 người ở thường xuyên trở lên hoặc có quy mô từ 5 tầng trở lên bắt buộc phải lập hồ sơ quản lý về PCCC, trang bị đầy đủ phương tiện chữa cháy, và có biện pháp thoát nạn an toàn.
Mức xử phạt nếu vi phạm quy định phòng cháy chữa cháy cho nhà trọ:
- Phạt tiền từ 5 triệu – 10 triệu đồng nếu không lập hồ sơ quản lý PCCC.
- Phạt từ 10 triệu – 50 triệu đồng nếu không trang bị thiết bị PCCC tối thiểu (bình chữa cháy, đèn thoát hiểm, báo cháy…).
- Trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng (cháy lớn, thiệt hại về người), có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015.
Thực tế tại TP.HCM, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024 đã có hơn 1.200 lượt kiểm tra nhà trọ, trong đó hơn 37% bị lập biên bản xử phạt do vi phạm về quy định PCCC nhà trọ, đặc biệt là không có hồ sơ, nội quy, và thiết bị chữa cháy.
III. Các hạng mục bắt buộc theo quy định PCCC nhà trọ
1. Thiết bị và hệ thống cần trang bị
Theo yêu cầu tại Thông tư 149/2020/TT-BCA và TCVN 3890:2009, các nhà trọ thuộc diện quản lý về PCCC bắt buộc phải trang bị đầy đủ các thiết bị sau:
- Bình chữa cháy xách tay loại bột hoặc CO2 (1 bình cho mỗi tầng hoặc mỗi 200m² sàn sử dụng).
- Hộp cứu hỏa treo tường: chứa vòi, lăng phun nước, khóa van (áp dụng cho nhà trọ có bồn nước và máy bơm chữa cháy riêng).
- Đèn thoát hiểm, đèn chiếu sáng khẩn cấp: đảm bảo hoạt động tối thiểu 60 phút khi mất điện.
- Đầu báo khói tự động: lắp trong hành lang, phòng chung hoặc các khu vực dễ xảy ra cháy.
- Nội quy PCCC nhà trọ, sơ đồ thoát nạn, hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy dán ở khu vực dễ quan sát.
- Thiết bị cắt điện khẩn cấp từng tầng (áp dụng cho nhà trọ từ 3 tầng trở lên hoặc có hệ thống điện riêng cho từng phòng).
Tất cả thiết bị cần được kiểm tra định kỳ mỗi 6 tháng và được niêm phong/tem kiểm định còn hiệu lực.
2. Yêu cầu lối thoát hiểm, hành lang, biển báo
Theo QCVN 06:2022/BXD, hệ thống lối thoát nạn trong nhà trọ cần đảm bảo:
- Lối thoát không bị cản trở, hành lang có chiều rộng tối thiểu từ 1,1m trở lên.
- Mỗi tầng có ít nhất một lối ra thoát hiểm, có đèn chiếu sáng sự cố và biển chỉ dẫn phát sáng (EXIT).
- Đối với nhà trọ cao từ 3 tầng trở lên, phải có thang thoát hiểm ngoài trời hoặc lối thoát độc lập, không đi chung qua nhà ở chủ hộ.
Việc đảm bảo lối thoát hiểm đạt chuẩn không chỉ giúp nhà trọ tuân thủ đúng quy định phòng cháy chữa cháy cho nhà trọ, mà còn là yếu tố quyết định đến tính mạng của người thuê trong tình huống khẩn cấp.
IV. Nội quy PCCC nhà trọ cần niêm yết rõ ràng
Ngoài thiết bị và hồ sơ, một yêu cầu quan trọng trong quy định PCCC nhà trọ là chủ cơ sở phải niêm yết nội quy PCCC nhà trọ tại nơi dễ quan sát để người thuê nắm được cách phòng tránh và xử lý khi xảy ra sự cố.
Mẫu nội quy PCCC nhà trọ
Mẫu nội quy PCCC nhà trọ được ban hành kèm theo Thông tư 66/2014/TT-BCA, bao gồm các quy định bắt buộc người thuê trọ cần tuân thủ như:
- Không đun nấu, không hút thuốc trong phòng kín hoặc khu vực cấm.
- Không tự ý câu móc, lắp thêm thiết bị điện ngoài hệ thống điện chung.
- Không che chắn, cản trở lối thoát nạn, cửa thoát hiểm.
- Khi phát hiện cháy: hô hoán lớn, dùng bình chữa cháy gần nhất, cúp cầu dao điện nếu có thể và gọi số 114.
Chủ nhà trọ có thể dùng mẫu in sẵn của cơ quan PCCC hoặc thiết kế lại theo hướng dẫn, miễn đảm bảo đầy đủ nội dung và được treo cố định.
Vị trí treo nội quy PCCC:
- Tại khu vực bảng thông báo chung, thường là tầng trệt hoặc gần cầu thang.
- Ngay lối vào nhà trọ hoặc khu vực đặt bình chữa cháy, họng nước vách tường.
- Với nhà trọ có từ 3 tầng trở lên: mỗi tầng cần treo ít nhất 1 bảng nội quy PCCC tại khu vực hành lang.
Việc niêm yết nội quy PCCC nhà trọ không chỉ giúp nâng cao ý thức của người thuê, mà còn là căn cứ pháp lý để giảm nhẹ trách nhiệm cho chủ nhà trọ trong trường hợp sự cố xảy ra.
V. Các lỗi phổ biến khiến nhà trọ vi phạm quy định PCCC
Mặc dù quy định pháp luật đã rất rõ ràng, nhưng nhiều chủ nhà trọ vẫn vi phạm do thiếu thông tin hoặc chủ quan. Dưới đây là những lỗi phổ biến nhất khiến nhà trọ dễ bị xử phạt hoặc buộc tạm ngưng hoạt động:
1. Không lập hồ sơ PCCC, không có nội quy
Theo quy định hiện hành, mọi nhà trọ từ 10 người ở trở lên đều phải có hồ sơ phòng cháy chữa cháy cho nhà trọ và nội quy PCCC nhà trọ được niêm yết. Tuy nhiên, theo thống kê của Phòng Cảnh sát PCCC TP.HCM năm 2023, có tới 47% nhà trọ không có hồ sơ hoặc nội quy PCCC, dẫn đến việc bị phạt hành chính hoặc buộc bổ sung gấp khi kiểm tra định kỳ.
2. Trang bị bình chữa cháy hết hạn, không kiểm tra định kỳ
Nhiều chủ nhà trọ chỉ trang bị bình chữa cháy để “đối phó” khi có kiểm tra, nhưng không chú ý đến hạn sử dụng hoặc trọng lượng thực tế. Bình bột quá 5 năm không kiểm tra có thể không còn hiệu lực, bình CO2 bị rò khí nhưng không được nạp lại.
Theo TCVN 3890:2009, bình chữa cháy phải được kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần. Vi phạm yêu cầu này, chủ nhà trọ có thể bị phạt từ 5 – 10 triệu đồng.
3. Lắp đặt điện sai kỹ thuật, không có lối thoát hiểm đạt chuẩn
Nhiều nhà trọ tự kéo dây điện nổi, sử dụng thiết bị không qua cầu dao tổng, gây chập cháy. Một số khác không có lối thoát hiểm độc lập, hoặc để đồ chắn lối đi – đây là lỗi rất nghiêm trọng.
Theo QCVN 06:2022/BXD, nhà trọ từ 3 tầng trở lên phải có thang thoát hiểm ngoài trời, và hành lang rộng tối thiểu 1,1 mét không bị cản trở. Vi phạm sẽ bị xử lý theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP với mức phạt từ 15 – 50 triệu đồng tùy mức độ.
VI. VinaSafe – Giải pháp thiết bị và tư vấn đúng quy định PCCC nhà trọ

Để giúp các chủ nhà trọ tuân thủ đầy đủ quy định PCCC nhà trọ, VinaSafe cung cấp giải pháp trọn gói từ thiết bị đến hồ sơ, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo an toàn toàn diện.
1. Cung cấp thiết bị PCCC đạt chuẩn kiểm định
VinaSafe phân phối đầy đủ các thiết bị cần thiết cho nhà trọ, bao gồm:
- Bình chữa cháy bột MFZ4, MFZ8 và bình CO2 MT2, MT3 – phù hợp cho từng quy mô nhà trọ.
- Đầu báo khói, báo nhiệt tự động – kích hoạt sớm cảnh báo cháy.
- Đèn chiếu sáng khẩn cấp, đèn thoát hiểm EXIT, hộp cứu hỏa gắn tường.
- Giá đỡ, tem kiểm định, dụng cụ treo bình và kẹp tường chuyên dụng.
Tất cả sản phẩm đều được kiểm định bởi Cục Cảnh sát PCCC và có bảo hành từ 12 tháng trở lên.
2. Tư vấn lập hồ sơ PCCC nhà trọ đúng quy định
Đội ngũ kỹ thuật của VinaSafe sẽ hỗ trợ:
- Khảo sát thực tế, đo diện tích, đánh giá nguy cơ cháy.
- Soạn thảo đầy đủ hồ sơ phòng cháy chữa cháy cho nhà trọ theo mẫu chuẩn Thông tư 149/2020/TT-BCA.
- Hướng dẫn chủ nhà trọ cách tự kiểm tra định kỳ và chuẩn bị hồ sơ khi có đoàn kiểm tra.
3. Thiết kế và lắp đặt nội quy, sơ đồ, biển báo thoát hiểm
VinaSafe cung cấp:
- Bộ nội quy PCCC nhà trọ, sơ đồ thoát nạn in màu khổ A3 hoặc A4 cán màng.
- Biển báo “Cấm lửa”, “Lối thoát hiểm”, “Nơi đặt bình chữa cháy” đúng quy cách.
- Lắp đặt tại vị trí phù hợp, thẩm mỹ, không ảnh hưởng sinh hoạt người thuê.
Bạn đang là chủ nhà trọ và chưa biết bắt đầu từ đâu để tuân thủ đầy đủ quy định PCCC nhà trọ?
Hãy để VinaSafe hỗ trợ bạn từ khâu khảo sát, tư vấn, đến cung cấp thiết bị đạt chuẩn – giúp nhà trọ bạn an toàn, hợp pháp và tiết kiệm thời gian.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://vinasafe.com.vn
- Fanpage: https://www.facebook.com/VinaSafe.Official
- Hotline: 0877.114.114